آب منبع حیاتی برای هر پدیده زیستی و انسانی است. امروزه مدیریت و حفاظت آب نه تنها در کشورهای در حال توسعه، بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز دارای اهمیت زیادی است. در اقتصاد سنتی، آب به عنوان یک عامل تولیدی در حساب های ملی وارد نمی شود. ولی در واقعیت، آب به طور مستقیم و غیرمستقیم نهاده اولیه بسیاری از کالاها و خدمات است. برای بررسی تأثیر رشد ارزش افزوده بخش های کشاورزی، صنعت و برق بر رشد ارزش افزوده بخش آب در استان مازندران، ضرایب مدل ARDL با استفاده از نرم افزار میکروفیت تخمین زده شدند. برایبررسی ایستایی متغیرها، از آزمون ریشه واحد دیکی-فولر تعمیم یافته استفاده شد. آزمون ایستایی متغیرها نشان داد که تمام متغیرها در سطحاطمینان 95 درصد معنی دار بودند و با تئوری نیز سازگاری داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده از تخمین مدل، یک درصد افزایش (کاهش) در ارزش افزوده بخش های صنعت و برق به ترتیب منجر به 54/0 و 39/0 درصد افزایش (کاهش) در ارزش افزوده بخش آب شد. همچنین، یک درصد افزایش (کاهش) در ارزش افزوده بخش کشاورزی باعث 54/0 درصد کاهش (افزایش) در ارزش افزوده بخش آب شد. بخش های صنعت و برق به-ترتیب بیشتر از بخش کشاورزی بر ارزش افزوده بخش آب مؤثر بودند. بر اساس نتایج، صرفه جویی در مصرف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و برق سبب افزایش تأثیر ارزش افزوده این بخش ها بر ارزش افزوده بخش آب می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مکانیزاسیون کشاورزی به عنوان تحولی اجتناب ناپذیر در کشاورزی، همواره متاثر و اثرگذار بر اقتصاد کشاورزی بوده است. به نحوی که در بسیاری از موارد کم توجهی به این امر موجب اتلاف سرمایه در این بخش می گردد. بر همین اساس در این مطالعه ضمن در نظر گرفتن اثربخشی نهاده های تولید غیرماشینی مانند نیروی کار، کود، بذر، سم، آب و زمین، به بررسی نقش ماشین های کشاورزی در ارزش افزوده بخش زراعت ایرانپرداخته شد. این بررسی با استفاده از تابع هزینه ترانس لاگ و معادلات سهم هزینه نهاده ها، با درنظر گرفتن شاخص توسعه انسانی و ضریب مکانیزاسیون کشاورزی، در 28 استان کشورطی یک دوره زمانی 20 ساله (1387-1368)، برای محصولات زراعی به غیر از نباتات علوفه ای انجام شد. برآورد مدل توسط روش سیستمی و رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری، با ضریب تعدیل 97% صورت گرفت. نتایج حاصل از برازش مدل نشان دادند که با وجود صرف هزینه های معنی دار در بخش مکانیزاسیون کشاورزی و اثرگذاری مثبت استفاده از ماشین های کشاورزی بر ارزش افزوده تولیدات زراعی، ضریب مکانیزاسیون کشاورزی در کشور پایین بوده و رابطه معنی داری با هزینه های صرف شده در تهیه، نگهداری و استفاده از ماشین های کشاورزی در بخش تولید محصولات زراعی (به غیر از نباتات علوفه ای) نداشته است. همچنین با انجام آزمون هاییفرضیه های همگنی تابع تولید، تغییرات تکنیکی خنثی هیکس، هموتتیک بودن و بازدهی ثابت به مقیاس رد شدند. محاسبه میزان تورش مقیاس برای کلیه نهاده ها، وجود تورش اضافی در استفاده از نیروی- کاروتورش نقصانی در به کارگیری ماشین های کشاورزی در فعالیت های زراعی را نشان داد.

هرگونه تغییر در شاخص های بازار نفت خام نظیر قیمت یا درآمد، تا حدودی همه ی کشورهای صادرکننده نفت را متاثر می سازد. از آنجا که بخش عمده ای از بودجه دولت از صادرات نفت خام تامین می شود، بررسی بی ثباتی درآمدهای نفتی بر بخش های مختلف اقتصاد ایران از جمله بخش کشاورزی دارای اهمیت زیادی می باشد. بنابراین در این مطالعه اثر بی ثباتی درآمدهای نفتی بر روی ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران در دوره 86-1350 با استفاده از الگوی های ARDL بررسی شد. نتایج به دست آمده از این بررسی نشان داد که تاثیر موجودی سرمایه و نیروی کار بر ارزش افزوده بخش کشاورزی در بلندمدت و کوتاه مدت مثبت و معنادار است در حالی که متغیر بی ثباتی درآمدهای نفتی در کوتاه مدت روی ارزش افزوده بخش کشاورزی اثر منفی می گذارد و در بلندمدت اثری ندارد. ضریب تصحیح خطا برآورد شده دارای علامت مورد انتظار بوده و نشان می دهد که تغییرات در ارزش افزوده بخش کشاورزی در هر دوره 45 درصد تصحیح می شود. نتایج آزمون های ثبات پایداری نیز نشان داد که مشخصه (پارامتر)های برآورد شده ثبات دارند. در نهایت تقویت صادرات بخش کشاورزی و به کارگیری ابزار و سیاست های مناسب می تواند از شدت تاثیر درآمدهای نفتی بر بخش کشاورزی بکاهد.

هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثراقتصاد دانش محور بر ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران طی سال های 1393-1368 بود. به منظور بررسی روابط بلندمدت بین ارزش افزوده بخش کشاورزی و متغیرهای شاخص ICT، شاخص R&D، شاخص ترویج و آموزش، سرمایه و نیروی کار از روش هم انباشتگی جوهانسن-جوسیلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری(VECM) استفاده شد. نتایج حاصل از تخمین تابع بلندمدت مدل مبین تأثیر مثبت و معنی دار شاخص ICT، شاخص R&D، متغیرهای سرمایه و نیروی کار بر ارزش افزوده بخش کشاورزی بود. تأثیر شاخص ترویج و آموزش کشاورزی بر ارزش افزوده بخش کشاورزی مثبت اما فاقد ارزش آماری بود. علاوه بر این، نتایج حاصل از مدل تصحیح خطا نشان داد که حدود 53 درصد از انحرافات کوتاه مدت ارزش افزوده بخش کشاورزی از مقدار تعادلی بلندمدت آن طی یک دوره تعدیل می شود. از این رو، افزایش اعتبارات تحقیق و توسعه در بودجه بخش کشاورزی می تواند در رشد ارزش افزوده این بخش مؤثر باشد.

بررسی روند توسعه ی کشورهای مختلف حاکی از آن است که توسعه ی بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی و یا حتی فراتر از آن، به عنوان پیش نیاز ضروری برای تحقق توسعه ی پایدار کشور امری حیاتی است؛ به طوری که بدون رفع موانع توسعه در این بخش، نمی توان انتظار داشت سایر بخش ها از جمله بخش صنعت به شکوفایی و توسعه دست یابند. از این رو با توجه به اهمیتی که بخش کشاورزی در اقتصاد کشور دارد، این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر برخی از عوامل اقتصادی نظیر تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی، باز بودن تجاری و موجودی سرمایه ی خالص بخش کشاورزی؛ بر ارزش افزوده ی بخش کشاورزی ایران با استفاده از روش جوهانسن-جوسیلیوس در فاصله ی زمانی فصل اول سال 1381 تا فصل چهارم سال 1397 است. نتایج حاصل از پژوهش دلالت بر این دارد که اثرگذاری ضرایب متغیر ها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و از نظر آماری نیز معنی دار می باشند. به طوری که در بلند مدت، هریک از متغیرهای تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی، باز بودن تجاری و موجودی سرمایه ی خالص بخش کشاورزی تاثیر مثبت و معنی دار بر ارزش افزوده ی بخش کشاورزی